Een blauwe streep door golvend groen

Knooppunten: vertrekpunt - 09 - 10 - 15

Vertrekken doe je bij het Meetshovenbos (1). Dat bos is dé groene long van Aarschot. Je kan er naar hartelust wandelen, spelen, sporten en zelfs blijven slapen op de bivakplaats in het zand van een oude landsduin. Meteen aan de start zie je een heel bijzonder kunstwerk: de BAT-tery (vanaf einde zomer 2023). Een oude grote 'Duracell'-batterij, die voorheen dienst deed als icoon op een nabijgelegen rondpunt, werd door ANB omgevormd tot een zomerhotel voor vleermuizen. Aarschotse Kunstenaar Wilfried de Cock integreerde het met zijn werk 'BATwoman'. Laat je fiets even staan en wandel 70 m en je komt bij een vleermuizenbunker. Bepaalde soorten zullen deze ruimte gebruiken om er tijdens hun winterslaap te verblijven. De vetreserves die ze tijdens de zomer opbouwen, worden zo opgebruikt van oktober tot april.

Eénmaal Meetshovenbos voorbij, begin je in Aarschot eerst aan een dikke streep blauw van de Demer. Met de gerestaureerde 's Hertogenmolens (2) bereik je de oude stadsgrens van de stad. Het watercomplex toont de macht van de heren van Aarschot in de 16^e eeuw. De waterpoort beschermde de stad tegen indringers; er werd tol geheven op goederen; en er was een banmolen van de heer. Boeren waren verplicht hier hun graan te laten malen. Een deel van de oogst moesten ze als belasting achterlaten.

Aan de overzijde van de Demer staat de Onze-Lieve-Vrouwekerk (3). In elke gids lees je dat ze het mooiste voorbeeld is van de Demergotiek. Het enige onderscheidende kenmerk van deze lokale bouwstijl is het gebruik van de roestbruine streekeigen ijzerzandsteen. Die typische steensoort ga je verderop in deze tocht nog tegenkomen. Misschien klingelt net op het moment dat je passeert de vredesbeiaard met zijn 51 klokken. Die werd in 2018 in de toren van de kerk gehangen. Dat was precies honderd jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog. In augustus 1914 was Aarschot de eerste Vlaamse stad waar het Duitse leger massaal burgers ombracht (170 slachtoffers). Sindsdien is Aarschot officieel een martelaarsstad en daarom de bezitter van een vredesbeiaard.

Tip!

Je kan je fietstocht combineren met een terrasje op de Grote Markt en een bezoek aan streekwinkel De Vliertuin (4) in de Amerstraat. Je vindt er een breed gamma aan streekproducten, maar de winkel is vooral gespecialiseerd in eigen theemengsels en vruchten- en kruideninfusies. Ook natuurlijke siropen zijn een specialiteit van het huis. De bessen, vruchten en kruiden voor deze producten worden gekweekt in hun boerderij in Ramsel.

Knooppunten 15 - 51 - 03 - 80

Voorbij Aarschot volg je de Demer verder stroomopwaarts richting Langdorp. Verder weg van de vallei golven de Hagelandse heuvels. Die ontstonden miljoenen jaren geleden. Ze zijn een soort zandbanken die achterbleven toen een prehistorische zee zich terugtrok. Wind en regen spoelden het lichte zand weg. De heuvels bleven achter op plekken waar harde lagen ijzerzandsteen aan de oppervlakte kwamen. Die roestbruine ijzerzandsteen werd eeuwenlang gebruikt als bouwmateriaal. Zo ontstond dus de Demergotiek. Ook de Sint-Pieterskerk van Langdorp in het ongerepte groen bij de rivier levert daar een mooi bewijs van. Rond de kerk ligt nog een ommuurd kerkhof. Bij de brug over de Demer kun je de route even verlaten om de beschermde site rond de kerk van Langdorp van dichtbij te ontdekken.

Tip!

Tegenover de kerk van Langdorp ligt de dorpswinkel ’t Hof (5). Het is daar een beetje alles bij elkaar: bakker, herberg, kruidenier, maar vooral een initiatief dat gedragen wordt door personen met een beperking. Voor een kleine lunch op het terras is het misschien nog te vroeg, maar de verse koffiekoeken zullen straks heerlijk smaken. Je kunt bijvoorbeeld picknicken bij de Demerbrug. Een lange tafel met banken heeft er de vorm van een meanderende Demer.

Door een prachtig beemdenlandschap trap je verder door de Demervallei. Kijk er achterom en je krijgt voor de laatste keer een mooi zicht op de Sint-Pieterskerk van Langdorp. De riviervallei smeert zich nu breed uit. Dit was ooit de speeltuin van de Demer. Ze verlegde er voortdurend haar loop. De beemden worden nog steeds gebruikt als hooi- en weilanden.

Knooppunten 80 - 56 - 19

Het fietspad verwijdert zich steeds verder van de Demer. Tot je aan de overzijde van een spoorweg aan het klimmen moet. Een beboste heuvel voert je er van het Hageland naar de Kempen. De ondergrond wordt er steeds zandiger. Maar vergis je niet, onder dat mulle zand ligt die harde ijzerzandsteen dus. Wanneer je een open plek in het bos bereikt, sta je plots voor een kanjer van een windmolen. Een naam voor deze molen in de heide was snel gevonden: de Heimolen (6). En het heidegebied rondom heet simpelweg Molenheide. De heide toont hoe dit deel van het Merodegebied er uit zag vóór er massaal naaldbossen werden aangeplant. Het loont de moeite even de korte luswandeling door het natuurgebied te maken. Als er genoeg wind is en de molenaar er zin in heeft, draaien de wieken van de gerestaureerde Heimolen. De bankjes rond de molen zijn een goede picknicktip.

Picknicken is ook populair in het natuurgebied De Langdonken (7) in Herselt. Alles wat vliegt of huppelt, vindt er immers wel spek voor zijn bek. Libellen, sprinkhanen en vlinders laven zich aan de bloemen van de rijke flora in het gebied. Insecteneters zoals de bosrietzanger of de blauwborst vinden er zo ook een gevarieerd menu. Terwijl trekvogels of roofvogels zich te goed doen aan het klein wild dat er wegglipt of rondlummelt, zoals hazen, wezels, bunzings of reeën. Het natuurreservaat wordt dooraderd door beken die het gebied een nat en moerasachtig uitzicht geven. De Langdonken en zijn broekbossen zijn een geslaagd voorbeeld van hoe via gericht beheer de natuur weer overeind krabbelt. In de jaren 60 was het hier immers een doodse boel.

Tip: De route voert niet door maar langs de rand van De Langdonken. Het gebied is alleen te voet te verkennen via het Wandelnetwerk de Merode.

Knooppunten 19 - 88 - 86

In Blauberg verwijst de naam van de brasserie De Verlossing (8) naar de titel van de enige plattelandsroman van Willem Elsschot. Dat is geen toeval. De Antwerpse schrijver kwam in de zomer vaak op vakantie bij zijn nonkel in Blauberg. Die had er een kruidenierszaak in het huis waar nu de brasserie is. Het interieur is er vandaag ingericht in de sfeer van toen. Zelfs zijn schrijversnaam Elsschot ontleende de schrijver aan het drassige natuurgebied Helschot in Blauberg. Voor zijn roman De Verlossing liet Willem Elsschot zich inspireren door de vele kleurrijke dorpsfiguren van Blauberg.

Groen blijft ook de hoofdkleur in het verdere verloop van de route. Het uitgestrekte Provinciaal Groendomein Hertberg (9) in Herselt is onderdeel van de bossen die vroeger toebehoorden bij het kasteel van de Merode in Westerlo. Het is bijna niet te geloven dat tot 2004 dit allemaal eigendom was van één adellijke familie. Toen verkocht de familie de Merode een groot deel van haar bossen en landbouwgronden. Het was het begin van het Landschapspark de Merode, met ook nog uitgestrekte bossen rond De Beeltjens in Westerlo, Bos en Heide in Averbode en Gerhagen in Tessenderlo. Sindsdien zijn deze groene longen comfortabel ingericht voor alle vormen van zachte recreatie. Fietsen hoort daar natuurlijk bij. Geniet van die heerlijke kilometers door Hertberg!

Mie Maan (fietsknooppunt 88) is een ideale plek om even te pauzeren. Volg aan knooppunt 88 voor 200 m richting knooppunten 13, 17 en 84 tot je opnieuw bij knooppunt 88 uitkomt). Geniet van een hapje of drankje in de herberg, of zet je er aan één van de picknickbanken met je eigen lunchpakket. Ben je geboeid door vleermuizen? Wandel dan van Mie Maan naar de vleermuizentoren tussen wandelknooppunten 36 en 37 (wandelroute: 26 - 32 - 34 - 36 - 67 -119 - 35 - 418 - 386 - 32 - 26, reken op 2,8 km). Vervolgens zet je je fietsroute verder richting knooppunt 86.

Knooppunten 86 - 87 - 12 - 95 - 49 - richting 09, vertrekpunt

Het dichte bos van de Hertberg beschermt ook de wijngaard van Ten Kapittelberg (10) tegen de wind en de koude uit het noorden en het oosten. Op de zonnige zuidflank van een helling groeien er inderdaad plots wijnranken. Dat hier een ideaal microklimaat heerst, wist men al in de 15^e eeuw. Toen teelde men al druiven voor de wijn van de paters in de abdijen van Tongerlo en Averbode. Verscholen in het groen kun je ’s namiddags op het rustige terras van deze typische Kempense hoeve een glas wijn proeven. Ten Kapittelberg zijn lichtfruitige en licht zoete witte wijnen en een rode wijn.

Voorbij Herselt streelt de route opnieuw langs het natte natuurgebied van De Langdonken. Je slingert er over plattelandswegels door de echte boerenbuiten. In de zomer doen sommige boeren hier aan thuisverkoop. Vooral een bakje verse aardbeien recht van het veld zijn dan voor fietsers niet te versmaden.

Zo bereik je in Ramsel de oude spoorwegbedding van lijn 29. Hier tuften ooit treinen van Aarschot naar Herentals. Het kaarsrechte fietspad wordt nu duchtig gebruikt als autoluw alternatief voor woonwerk- en woonschoolverkeer. Maar de bedding vormt ook een groene corridor voor planten en dieren om zich te verplaatsen tussen de verschillende natuurgebieden van de Merode. Dat gebeurt misschien minder opvallend, maar het is ook een schakel in het verder aaneensluiten van de vele natuurgebieden van Landschapspark de Merode.